Omdat herinneringen meestal zintuiglijk liggen opgeslagen en ook zintuiglijk weer wakker worden geroepen de volgende 2 opdrachten:
> Maak een geluids (sonische) reis door je leven: aan welke 10 geluiden, klanken, geluidssferen bewaar jij speciale herinneringen. Schrijf gewoon de eerste op die bij je opkomen. Je kunt geluiden heel breed opvatten, zoals de stem van je vader, de piepende deur van je slaapkamer, de muziek die je graag luisterde, het boren van de buurman.
> Doe hetzelfde voor geur, dus als je een geurreis door je leven zou maken, welke geuren hebben dan een krachtige indruk achtergelaten in jouw herinnering? (hoe rook je ouderlijk huis, jouw kamer, bij oma en opa, op school, hoe rook je puberteit, je eerste liefde, je eerste werkdag, zondagen in de kerk etctera)
> Om elkaar hierin te helpen en op ideeën te brengen wil ik jullie uitnodigen op het weblog mee te brainstormen over geluiden en geuren waar je zoal levendige herinneringen aan hebt
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
5 opmerkingen:
Voordat ik een eigen geluidsreis maak, een gedicht van Carlos Barbarito (*1955, Buenos Aires, Argentinië) over geluiden:
Geluiden,
(wateren
in snel verval naar het middelpunt
geopend tussen rotsen, stemmen
vreemd en onbekend
afkomstig uit een eindeloosheid van buizen,
inslagen van ijzige meteoren
tegen de muren van de dagen.)
En achter deze geluiden andere geluiden,
die de oren nog nauwelijks herkennen,
(de instorting
van het huis van het woord,
het botsen van de liefde tegen een borst,
donker?)
Geluiden en geuren; ik merk dat herinneringen aan deze vooral teruggaan naar mijn vroege jeugd. Er zijn minder opvallende geluiden en geuren van recenter datum.
Geluiden:
Het zingen van de fluitketel op het butagasstel van ons primitieve houten vakantiehuisje in de duinen. Het was het eerste wat ik hoorde als ik wakker werd; mijn ouders al op en ik langzaam wakker wordend in één van de twee piepkleine slaapkamertjes.
De gedempte stemmen van mijn ouders buiten, in de tuin op een warme zomeravond, terwijl ik op bed lag. Dat gaf een veilig, beschermend gevoel. Ik soesde dan heerlijk weg.
Het suizen van het papier van de vlieger als we die lieten duiken of snel klimmen. Onze buurman uit Indonesië maakte de vliegers zelf van bamboe en rijstpapier, en hij beschilderde ze met kleurige motieven. Geen staart, dat hoorde niet volgens hem en hij noemde ze Indische jachtvliegers. Het waren de meest geweldige vliegers en ik heb van hem geleerd hoe je het beste een vlieger kon laten duiken tot vlak boven de grond. Ontzetten spannend vond ik het.
Het gestage tikken van een naafversnelling vond ik als kind uiterst interessant en had voor mij iets rustgevends. Ik had gewoon een fiets zonder versnellingen en zo’n versnelling leek me het einde (later veel verschillende fietsen gehad met een groot aantal derailleurversnellingen, maar dat geluid is altijd blijven hangen).
Het denderende geluid van heimachines. Er werd veel gebouwd in onze omgeving eind jaren 50. Imposante stellingen, wat angstaanjagend, zeker nadat een heipaal was omgevallen op een schuurtje waar kinderen speelden. Twee van hen werden gedood.
De loeiende sirenes op de eerste maandag van de maand. Als driejarige vond ik dat zeer beangstigend en begreep niet dat iedereen gewoon doorging met waar hij mee bezig was.
Nu vind ik het nog geen prettig geluid.
Het gekwaak van kikkers verveelt me nooit. Er zitten verschillende herinneringen aan vast, zoals fietstochten, de sloten waar we vroeger kikkerdril vingen en die thuis in een bak tot kikkertjes lieten groeien, de vijver bij vrienden in Madison, waar ik met zoveel plezier heb gewoond.
Het geluid van krekels roept veel herinneringen op aan allerlei fietskampeertochten. Zo in het donker voor de tent te zitten met alleen dat geluid, het nagloeien van de aarde onder me en de enorme sterrenhemel.
Het zingen van de merels om vijf uur ‘s morgens als ik nog mijn repetities voor die dag moest leren.
Een akelig, kippenvelgevend geluid vind ik wanneer iemand een vel papier dubbelvouwt en dan met kracht daar een scherpe vouw in maakt. Dat geluid van de vingers zo krachtig over het papier gaat dwars door me heen. Waarschijnlijk net zo’n effect als een krijtje of nagel over een schoolbord voor anderen, waar ik nu weer geen last van heb. Hetzelfde samentrekkende gevoel krijg ik bij het wrijven over een ruwe stof of wanneer ik met mijn tong over het houten stokje van een ijslolly ga, daar kan ik supermisselijk van worden!
Geuren:
De bijna bedwelmende geur van nieuw flanel (en soms ook andere stoffen). Niets heerlijkers dan dat. Ik kom het zelden meer tegen. Vroeger hadden we flanellen pyjama’s die dat hadden en ik vond het vreselijk als die op een gegeven moment gewassen moesten worden.
Pas gemaaid gras. Die kruidige geur, verrukkelijk! Wanneer mij vader het kleine grasveldje maaide met zo’n prachtige handmaaimachine, wilde ik er altijd dichtbij zijn. De afgemaaide stukjes op mijn blote voeten voelen springen. Afgelopen zondag werd in de Ooijpolder gemaaid, de hele lucht was vol van gras.
De doordringende geur van chloorwater in een zwembad. Vele uren heb ik doorgebracht in het water om te trainen. Er is ontzettend veel plezier mee verbonden; de wedstrijden, de spanning, de vrienden en vriendinnen met wie ik dat samen deed, de busreizen naar de verschillende baden, de feestjes. Als ik nu een zwembad binnenstap, komt dat groepsgevoel helemaal terug.
Sigarenrook heeft zowel positieve als negatieve herinneringen. Lang geleden was het een teken dat mijn geestige oud-omen op bezoek waren in het huis van mijn grootouders. Er werd veel gepraat, gelachen, moppen getapt. Sigaren waren helemaal in nog, en er kwamen snel van die kleiner glaasjes bij met een geel goedje; citroenjenever. Wij, als kinderen speelden in de hal en konden natuurlijk alles goed horen.
Later, op een andere plaats, ging de sigarenrook tegenstaan; toen ik in een boekhandel werkte waar de eigenaar kettingsigarenroker was. Vreselijk om ’s morgens met fris gewassen haren binnen te komen en dan stinkend naar rook weer thuis te komen. Het was dan ook maar van korte duur.
Mest en gier; heerlijk. Een paar jaar in de land- en tuinbouw, uit idealisme. Moeilijk om te beschrijven wat de geur met me doet. Misschien kom ik er later nog op.
De rottende geuren van een herfstbos. Daar kan ik uren in zijn, zonder dat het verveelt. Als kind ging ik naar een stukje bos dat Louterbloemen heet, voor mijn gevoel een groot bos, maar in werkelijkheid natuurlijk maar een klein stukje grond. We verzamelden eikels en kastanjes en zochten naar de paddestoelen tussen de bladeren. Een geur die aan je schoenen bleef zitten, leek het wel.
De sterke, zurige lichaamsgeur van een vriendin van mij lang geleden. Als zij in de kamer was geweest, kon je dat lang daarna nog ruiken. Het stoorde mij niet, maar mijn moeder en zusje hadden daar meer moeite mee en de deuren moesten open zodra zij weg was, behoorlijk gênant vond ik dat.
De zoetige geur in de lucht na een zomers onweer (ik heb het beschreven gezien als ‘klaverachtig’, maar ik vind het zelf lastig geuren te beschrijven).
De prikkelende geur van jenever. Ik noemde al de citroenjenever bij mijn grootouders, wat voor mij veel met ontspanning te maken heeft. En van de martinimix van mijn vrienden (wodka met vermout in de juiste verhouding), ook weer in Madison. Een mooie herinnering aan de vele uren die we samen doorbrachten.
Acrylverf waar ik mee schilder. Hoewel niet heel sterk ruikend, vind ik die toch heel aanwezig (doet me wat aan ammoniak denken?). De geur alleen al geeft me en gevoel van activiteit, van iets willen maken.
Hoi Marjan, de gedempte stemmen herken ik, met hetzelfde door jou beschreven gevoel, van 's avonds in de tent in mijn slaapzak.
De chloorlucht van het zwembad elke zaterdag ...
Ik krijg zin om het gras te gaan maaien, want er gaat niets boven gemaaid gras in je neus!
Mooi lijstje, ik ga met plezier aan mijn eigen lijstje beginnen!
Nicole
Mijn lijstjes; de punten die met beknopte toelichting enigzins te volgen zijn.
“10” geluiden, klanken, geluidssferen
- Disco. Symbool voor uitgaansleeftijd
- Geruis. In het bos. Schwarzwald, De Veluwe. Natuur, stilte, geruis van varens.
- De waterval. Schwarzwald. Genieten, rust, ontspanning.
- Moeder, vader. Beleving onveranderd, door de jaren heen. Ook breder familie.
- Eigen stem.
- Stem van geliefden.
- Soul, pop. Wat me trekt in de stem van mijn favoriete artiesten.
- Spaans. Mannelijk, warm, contact/opzoeken/druk.
- Latin America muziek: vitaliteit, vrolijkheid, sensualiteit, lijf.
- Stadscentrum/uitgaansrumoer. Onrust/angstig/afscheiding – gezellig/erbij.
- Carnavalsmuziek inclusief Hollandse meezingers. Vrolijk, ontspanning.
- Duitse feestmuziek/Schwarzwald. Cliché/kitsch/schlager – werkt wel/gezellig/erbij.
“10” geuren
- Mijn eigen bedje als baby, peuter.
- Schwarzwald: de heerlijke bos/dennenlucht.
- Geliefden.
- Diverse aftershaves in de loop der jaren; die ik als “mijn geuren” beleefde:
zeepachtig, fris, donker kruidig, mannelijk.
- Appelmoes, rabarber, bramenjam. Tijdens het zelf maken.
- Schone was
- Strijken. Als schoolkind in gesprek met Moeder, erbij zittend tijdens de strijk.
- Aardbeien. Plukken. Vakantiebaantje op middelbare school. Ochtenddauw.
- Champagne, sekt, cava. Feest. Ontbijt. Met zalm.
- Verse broodjes, croissanterie in weekend. Broodjes in Schwarzwald.
- Vaat. Bijbaantje op middelbare school: borden wassen in restaurant.
- Slachterij. Vakantiebaantje op middelbare school.
- Zee. Zilt, uitgestrekt, oneindig, ontspannen.
belangrijke geuren:
- houtvuur of openhaard in de buitenlucht: met mijn kindertijd verbonden, prettige maar weemoedige geur
- zee en duinen: tegelijk vrijheid en thuiskomen
- ex-geliefde: kruidige en frisse geur; lichaamsgeur en geur van zijn pijp
- kinderen als ze net uit bed komen: eigenlijk niet eens een echt lekkere geur, maar wel een heel eigen geur, nestwarmte
- bepaald soort mannenparfum: ooit eens een hiermee geparfumeerde brief van een man gekregen; heeft sindsdien de geur van (erotische) spanning voor mij gehouden
- gemaaid gras: optimistische zomergeur
- herfst: heerlijke geur, beetje weemoedig, maar voor mij ook verbonden met enkele liefdes die toevallig allemaal in de herfst begonnen
- paarden: veel herinneringen aan de kindertijd waarin ik zelf een pony had; geur van avontuur, veiligheid, ontberingen (dorst, koude tenen)
- mimosa: kreeg ik ooit op mijn verjaardag in februari; is sindsdien verbonden met verjaardag, februari, sneeuw, muziek, Mattheus Passion (kreeg ik toen een lp van)
- gebraden vlees: hoewel ik vegetariër ben, houd ik, vreemd genoeg, wel erg van de geur van vlees/kip, gebraden, gebakken, gebarbecued; komt waarschijnlijk omdat ik vroeger wel vlees had en rond etenstijd altijd erge honger had; mijn vader of moeder was dan al aan het koken en dan rook ik dit
- geur van een vriendin vroeger: kwam bij mij op ziekenbezoek toen ik ongeveer 16 was; ik was jaloers op haar geur van talkpoeder, bodylotion of parfum; ik wilde ook zo schoon en fris en vrouwelijk ruiken; heeft voor mij nog steeds de associatie met iets onbereikbaars.
belangrijke geluiden:
- koerende duiven: geruststellend geluid; hoorde ik als kind als ik in bed lag; geeft nog steeds een soort ‘thuisgevoel’
- pianospel op de achtergrond: ook iets dat ik vroeger in bed hoorde als een van mijn ouders pianospeelde; heerlijk geruststellend
- viool (solo): tijdens een schoolconcert werd ik acuut verliefd op een jongen die prachtig viool speelde; sindsdien altijd een zwak gehad voor viool-solospel
- volksmuziek: herinneringen aan volksdansen op school in een kibbutz in Israel; gevoel van gezamenlijkheid
- zigeunermuziek: vroeger fantaseerde ik dat ik eigenlijk een zigeunerkind was, afkomstig dus van een woest, gepassioneerd, dansen volk; de muziek geeft me nog steeds kriebels
- houten windgong: geluid dat ik ’s nachts vaak hoorde na het overlijden van geliefde, voor mij verbonden met dood, gemis, eenzaamheid
- golven van de branding: staat voor vrijheid, rust, nadenken, over de zee uitkijken en een beetje mijmeren, soort eindeloosheid
- auto’s op een snelweg in de verte: ook weer jeugdherinnering; geluid dat ik in bed hoorde
- huilende kinderen ‘s nachts: aantal jaren van mijn leven zeer bepalend geweest; nog steeds ben ik bij het kleinste geluidje ’s nachts meteen klaarwakker; bijbehorend gevoel is schrik, moedergevoel maar ook irritatie (laat me nou toch slapen)
- Mattheus Passion: jarenlang lievelingsmuziek geweest vanaf mijn middelbare-school tijd; prachtige muziek maar roept ook gevoel van eenzaamheid op.
Petra
Een reactie posten